Δώδεκα σκάγια από κυνηγετική καραμπίνα· κάποια είχαν φτάσει μέχρι τη σπονδυλική στήλη της. Και ένα βαθύ τραύμα από αιχμηρό αντικείμενο, πιθανότατα ψαροντούφεκο, της είχε σκίσει τη δεξιά πλευρά της ράχης, μέχρι το στομάχι. Το θύμα λεγόταν Αργυρώ. Ο δράστης τη βρήκε ξαπλωμένη σε ακτή της Σάμου και τη σκότωσε. Η φορά που έχουν τα σκάγια δείχνουν ότι εκείνη προσπάθησε να του ξεφύγει, πέφτοντας στη θάλασσα. Δεν μπόρεσε…Δεν ξέρω πόσοι από όσους διαβάζουν με αποτροπιασμό αυτήν την περιγραφή θα αισθανθούν ανακούφιση μαθαίνοντας ότι το θύμα ήταν μια μεσογειακή φώκια. Ελπίζω κανείς.
Η Αργυρώ ήταν κοινωνική, αγαπητή (σχεδόν) σε όλους και σταρ όσο ζούσε. Ακόμα και νεκρή καταφέρνει να ενώνει εκείνους που αισθάνονται ντροπή και θυμό για τη βαρβαρότητα που της επεφύλαξαν κάποιοι άνθρωποι. Και όπως φαίνεται από τις εκατοντάδες οργισμένες αναρτήσεις στα κοινωνικά μέσα τις τελευταίες μέρες, είναι πάρα πολλοί. Εχουν περάσει τριάμισι χρόνια από την ημέρα που οι άνθρωποι του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» ενημερώθηκαν για μια νεαρή μεσογειακή φώκια που πλησίαζε τις ακτές της Σάμου.
Πιθανότατα είχε χάσει τη μητέρα της και την αναζητούσε. Και η παρακολούθησή της από τους επιστήμονες άρχισε! Διακριτικά και από απόσταση. Αρχικά στις πιο απομακρυσμένες παραλίες, αφού αυτές προτιμούσε. Μέχρι που μια καλοκαιρινή μέρα η Αργυρώ, όπως έμελλε να τη βαφτίσουν οι Σαμιώτες, βγήκε στη Γάγκου, μία από τις πιο πολυσύχναστες πλαζ, και ξάπλωσε στην άμμο, δίπλα στους έκπληκτους λουόμενους.
«Μοναδική περίπτωση»
«Ηταν περίπτωση μοναδική διεθνώς», λέει η διευθύντρια Ερευνας του «Αρχιπελάγους» Αναστασία Μήλιου. «Δεν είχε ξανασυμβεί ζώο που δεν έχει μεγαλώσει σε αιχμαλωσία να επιδιώκει με τέτοιο τρόπο τη συντροφιά των ανθρώπων. Γι’ αυτό και το ενδιαφέρον ήταν τεράστιο, από επιστήμονες και μέσα ενημέρωσης από όλο τον κόσμο – από τις ΗΠΑ μέχρι την Ινδονησία!» Ηταν. Παρατατικός. Η Αργυρώ που τόσο αγαπούσε τις ξαπλώστρες και τα παιχνίδια δεν υπάρχει πια. Τον Μάιο, το πτώμα μιας φώκιας ξεβράστηκε σε παραλία της Σάμου. Με βάση τα δερματικά χαρακτηριστικά, το φύλο και το μήκος της, αλλά και την απουσία της όλο αυτό το διάστημα, επιβεβαιώθηκε πριν από μερικές μέρες ότι ήταν η Αργυρώ. Γιατί άργησε τόσο η επιβεβαίωση;
Λόγους διευκόλυνσης της δικαστικής έρευνας επικαλούνται οι υπεύθυνοι του «Αρχιπελάγους». Εχουν από τον Ιούνιο δώσει στοιχεία και ονόματα στην Εισαγγελία Σάμου, ώστε να σχηματισθεί δικογραφία. Και αναμένουν. Επιπλέον, μέσα στην τουριστική περίοδο δεν ήθελαν να δοθεί η αφορμή «στους οικολογούντες από τα γραφεία τους στην Αθήνα», όπως τονίζουν, να προκαλέσουν προβλήματα στο νησί. «Ενας νταής, που κομπάζει, όπως μαθαίνουμε, στα καφενεία για το κατόρθωμά του να σκοτώσει μια φώκια, δεν χαρακτηρίζει όλους τους Σαμιώτες», λένε.
Λάθη και παραλείψεις
Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για λάθη και παραλείψεις από όλες τις πλευρές: από την πλευρά του κράτους (με τη γραφειοκρατία και την καθυστέρηση λήψης απόφασης απομάκρυνσης του ζώου), από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, ακόμα και από όσους ντόπιους και τουρίστες αντιμετώπιζαν την Αργυρώ ως κατοικίδιο κι έπειτα διαμαρτύρονταν για μικροτραυματισμούς. Τα παιχνίδια με ένα ζώο 300 κιλών δεν είναι πάντα ακίνδυνα.
Το ερώτημα είναι άλλο: Μπορεί να αποδοθεί δικαιοσύνη για τον θάνατο μιας φώκιας; Θα ανοίξουν στόματα στο νησί; Ή, με το επιχείρημα «έλα, μωρέ, πώς κάνετε έτσι για ένα ζώο;», θα επικρατήσει η ομερτά των μικρών κοινωνιών; «Η Αργυρώ, με την παράξενη συμπεριφορά της έδειξε ότι είναι εφικτό να συνυπάρχουν άνθρωποι και άγρια ζώα», λέει η κ. Μήλιου. Είναι, όμως;